Fibromiyalji Nedir?
Geçmeyen kas ağrıları,baş ağrısı, yorgunluk, bitkinlik, uyku problemleri ile ortaya çıkan tükenmişlik halidir. Yaşam kalitesini ciddi oranda düşürür ve hayatınızın işlevselliğini bozan bir rahatsızlıktır. Fibromiyaljinin fizyolojik boyutu olduğu gibi psikolojik boyutu da bulunmaktadır. Bugün size fibromiyaljinin psikolojik boyutundan bahsedeceğim.
Uzun süre devam eden fizyolojik belirtiler sonrası psikolojik belirtilerin ortaya çıkacağı gibi uzun süre geçmeyen anksiyete, depresyon gibi problemler de fizyolojik belirtileri ortaya çıkarabilir.
Yapılan araştırmalara göre ülkemizde 1,3 milyon kişinin bu rahatsızlığı yaşadığı görülmektedir. Bunu yüzdeye vuracak olursak görülme sıklığı yüzde 2 dir. Fibromiyalji bir çok hastalığın belirtilerini taşıdığı için bazen uzmanlar ön plana çıkmış bir belirtiden yola çıkarak yanlış tanı koyduğunu da göz önünde bulundurursak bu oran daha da artacaktır.
Fibromiyalji Belirtileri
Fizyolojik Belirtiler:
- Ellerde ve ayaklarda uyuşukluk ve karıncalanma
- Barsak şikayetleri (kabız,ishal)
- Bağ ağrısı
- Kas ağrıları
- Bel ve boyun ağrıları
- Çarpıntı
- Tansiyon
Psikolojik Belirtiler:
- Hafıza problemleri
- Dikkat ve konsantrasyon problemleri
- Anksiyete (kaygı)
- Depresyon
- Tükenmişlik
- Uyku problemleri
Fibromiyalji genelde bel ve boyun ağrıları, depresyon, uyku bozuklukları, kronik yorgunluk sendromu gibi rahatsızlıklarla karıştırılır. Bu karışıklık ise tedavi sürecini uzatmaktadır.
Tanı kriterleri nelerdir?
Tanı alabilmek için şikayetlerin en az üç aydır devam ediyor olması gerekir. En az on iki noktada (ensede baş-boyun geçiş noktası, önde iman tahtasının yanı, omuz başları, dirsek dış yüzü, kürek kemiğinin iç yüzleri, bel kalça geçiş noktası, kalçada dış yan dış, diz iç kısımları vb.) ağrıya hassas olunması gerekir. Hastalığın teşhisinin konulması için romatoloji uzmanına başvurmak gerekir. Fiziksel tedavisi için fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanında ve fizyoterapistten, psikolojik tedavisi için ise psikolog ve psikiyatristten yardım alınabilir.
Fiziksel ve psikolojik travmaların etkisi hastalığın ortaya çıkmasında önemli rol oynadığı için hastalığın tedavisinde fizyolojik müdahalelerin önemi olduğu kadar psikolojik müdahalelerinde önemi büyüktür.
Psikolojik etkisi olan bir hastalık olduğu için yapılan fizyolojik müdahaleler var olan psikolojik rahatsızlıkları yok etmeyebilir. Bu anlamda psikolojik müdahaleler hastalığın iyileşmesinde önemlidir. Uzun süre yaşanan kaygı ve depresyon sonrası kaslar farkında olmadan gerilir. Bu gerginlik belli bir süre sonra psikosomatik ağrılar dediğimiz rahatsızlığı ortaya çıkaracaktır.
Yaşanan ağrının altında yatan bir psikolojik etki varsa o etkinin normalleştirilmesi ağrının normalleşmesi adına gereklidir. Fiziksel anlamda yapılan müdahalaleler yaşanan kas ağrılarını ortadan kaldırabilir fakat bu ağrıları bir psikolojik etken tetikliyorsa o psikolojik etken ortadan kaldırılmadığı sürece ilerleyen aşamalarda ağrılar tekrarlayabilir. Kombine bir tedavi daha kalıcı bir çözüm sunacaktır.
Fibromiyalji yaşayan kişilere öneriler:
Psikolojik
- Sizi üzen ve strese sokan durumlardan uzak durun
- Sosyalliğinizi artırmaya çalışın.
- Spor yapın
- Beslenmenize dikkat edin
- Sigara, alkol ve maddeden uzak durun
- Bedensel gevşeme egzersizleri yapın.
- Psikolojik yardım almaktan kaçınmayın.
Fizyolojik
- Kendinizi aç ve yorgun bırakmayın
- Ağrı spor yapmayın
- Belinizi ve boynunuzu ağrıtacak eylemlerden uzak durun
- Bol bol su için
- Hafif ve terlemeyi önleyen iç çamaşırı giyin.
Yaşanan fizyolojik problemlerin tedavisinde kişinin psikolojik durumu önemli bir etkendir. Bu yüzden psikolojik olarak alınacak yardım yaşadığınız fizyolojik rahatsızlığın daha hızlı iyileşmesine yardımcı olacaktır.
Psikolog Ayhan ALTAŞ
Psikoterapist&Hipnoterapist&Emdr Terapisti